การก่อสร้างโกดังหรือโรงงานนั้น ไม่ใช่แค่เรื่องของการออกแบบอาคารให้สวยงามและใช้งานได้ดี แต่ยังต้องคำนึงถึง กฎหมายและข้อบังคับต่าง ๆ ที่ผู้ประกอบการต้องปฏิบัติตาม โดยเฉพาะเรื่อง “ระยะร่น” ซึ่งเป็นข้อกำหนดสำคัญที่ผู้ประกอบการต้องปฏิบัติตามเพื่อความปลอดภัยและความถูกต้องตามกฎหมาย ซึ่งเป็นระยะห่างที่ต้องเว้นระหว่างตัวอาคารกับแนวเขตที่ดิน โดยบทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจเกี่ยวกับระยะร่นของโกดังและโรงงาน เพื่อให้ธุรกิจของคุณดำเนินไปอย่างราบรื่นและไม่มีปัญหาภายหลัง
ระยะร่นคืออะไร?
ระยะร่น หมายถึง ระยะห่างระหว่างตัวอาคารกับแนวเขตที่ดิน ซึ่งถูกกำหนดไว้เพื่อให้มีพื้นที่ว่างรอบอาคาร เพิ่มความปลอดภัยในการก่อสร้างและการใช้งานอาคาร รวมถึงช่วยให้พื้นที่โดยรอบมีความสวยงามและปลอดภัย กฎหมายควบคุมระยะร่นจะแตกต่างกันไปตามประเภทของอาคารและพื้นที่ที่ตั้ง
ระยะร่นมีอะไรบ้าง?
ตามกฎหมายควบคุมอาคาร (เช่น พ.ร.บ.ควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 และกฎกระทรวงที่เกี่ยวข้อง) ระยะร่นแบ่งออกเป็น:
ระยะร่นด้านหน้า: เว้นจากแนวถนนหรือเขตทาง
ระยะร่นด้านหลัง: เว้นจากเขตที่ดินด้านหลังสุด
ระยะร่นด้านข้าง: เว้นจากเขตที่ดินด้านซ้ายและขวา
ระยะร่นตามความสูง: อาคารยิ่งสูง ยิ่งต้องร่นมากขึ้นตามสูตรที่กฎหมายกำหนด

ทำไมต้องมีระยะร่น?
- เพื่อให้เกิด ความปลอดภัยจากอัคคีภัย (มีที่ให้รถดับเพลิงเข้าถึง)
- รักษา ความโปร่งโล่งและแสงสว่าง
- ป้องกันปัญหาเรื่อง ความเป็นส่วนตัว และ การบดบังทัศนวิสัย
- เพื่อให้สอดคล้องกับ ผังเมืองและข้อกฎหมายควบคุมอาคาร
กฎหมายกำหนดระยะร่นอย่างไร?
กฎหมายควบคุมอาคารได้กำหนดระยะร่นของโกดังและโรงงานไว้ชัดเจน โดยพิจารณาจากขนาดของอาคารและประเภทของพื้นที่ โดยทั่วไปแล้ว จะมีการกำหนดระยะร่นเป็นเมตร โดยวัดจากแนวเขตที่ดินมาถึงแนวอาคาร
กฎหมายควบคุมระยะร่นคืออะไร
ระยะร่นของโกดังและโรงงาน ถูกควบคุมโดย กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 พ.ศ. 2543 (ข้อที่ 38 และ 39) ซึ่งกำหนดระยะร่นไว้ 3 รูปแบบ ซึ่งระบุรายละเอียดดังนี้
1.ระยะร่นโกดัง เป็นระยะห่างระหว่างตัวโกดังกับแนวเขตที่ดิน
1.1 ระยะร่นโกดัง โกดังแบ่งเป็น 2 ประเภท ตามขนาดพื้นที่
- โกดัง 100-500 ตร.ม. : ต้องมีระยะร่นจากแนวเขตที่ดิน 6 เมตร ทั้ง 2 ด้าน และด้านข้างที่เหลืออีก 3 เมตร ทั้ง 2 ด้าน
- โกดังใหญ่กว่า 500 ตร.ม. : ต้องมีระยะร่นจากแนวเขตที่ดิน 10 เมตร ทั้ง 2 ด้าน และด้านข้างที่เหลืออีก 5 เมตร ทั้ง 2 ด้าน


2.ระยะร่นโรงงาน เป็นระยะห่างระหว่างตัวโรงงานกับแนวเขตที่ดิน
2.1 ระยะร่นโรงงาน โรงงานแบ่งเป็น 3 ประเภท ตามขนาดพื้นที่
- โรงงาน 200-500 ตร.ม. : ต้องมีระยะร่นจากแนวเขตที่ดิน 3 เมตร ทั้ง 2 ด้าน โดยผนังต้องเป็นผนังทึบ (ยกเว้นประตูหนีไฟ) ด้านข้างที่เหลือมีระยะร่น 6 เมตร
- โรงงาน 500-1,000 ตร.ม. : ต้องมีระยะร่นจากแนวเขตที่ดิน 6 เมตร ทุกด้าน
- โรงงานใหญ่กว่า 1,000 ตร.ม. : ต้องมีระยะร่นจากแนวเขตที่ดิน 10 เมตร ทุกด้าน



3.ระยะร่นอื่น ๆ ระยะร่นที่กำหนดโดยปัจจัยอื่น ๆ
- ระยะร่นอื่น ๆ เช่น ถนนภายนอกโครงการ ระยะร่นระหว่างอาคาร และระยะร่นจากแหล่งชุมชน
ตัวอย่างการคำนวณ
เช่น อาคารสูงเกิน 9 เมตร จะต้องร่นจากแนวที่ดินไม่น้อยกว่า ครึ่งหนึ่งของความสูงอาคารที่เกิน 9 เมตร เป็นต้น
เหตุผลที่ต้องเว้นระยะร่น
การเว้นระยะร่นมีความสำคัญอย่างยิ่งในการป้องกันอุบัติเหตุ เช่น อัคคีภัย โดยช่วยให้รถดับเพลิงสามารถเข้าถึงอาคารได้สะดวก และป้องกันไฟลาม นอกจากนี้ ยังช่วยในการติดตั้งอุปกรณ์เสริมต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น และป้องกันปัญหาที่อาจเกิดจากการก่อสร้างอาคารที่มีระยะร่นไม่ถูกต้อง
หากไม่เว้นระยะร่น ผิดไหม?
การก่อสร้างโดยไม่เว้นระยะร่นถือเป็นการฝ่าฝืนกฎหมายควบคุมอาคาร มีโทษทั้งค่าปรับ การรื้อถอนอาคาร และอาจถูกดำเนินคดีตามกฎหมาย ดังนั้น ผู้ประกอบการควรศึกษาและเว้นระยะร่นให้ถูกต้องตามกฎหมายเพื่อความปลอดภัยและความราบรื่นของธุรกิจ
การเว้นระยะร่น ของโกดังและโรงงานเป็นสิ่งที่ผู้ประกอบการต้องให้ความสำคัญและปฏิบัติตาม เพื่อป้องกันปัญหาทางกฎหมายและสร้างความปลอดภัยให้กับธุรกิจของคุณ ไม่ว่าจะเป็นการเช่าโกดังพร้อมออฟฟิศหรือเช่าโกดังสำเร็จรูป การปฏิบัติตามข้อกำหนดทางกฎหมายเป็นขั้นตอนสำคัญในการดำเนินธุรกิจที่ยั่งยืน